Serieus Lego spelen

Een van mijn favoriete anekdotes over mijn vader is dat ik als kind enorme steden van Lego bouwde met eindeloze huizenrijen, wegen, gebouwen en poppetjes (de armen van de PlayMobil-poppetjes) die er woonden. Ik bouwde en bouwde, totdat mijn vader binnenkwam en een voetbal losliet op mijn stad. Alles kapot. Mijn vader’s reactie: “Anders doe je gewoon net alsof dit de Atoombom was en je stad nu is verwoest. Leuk toch? Kan je lekker opnieuw beginnen met bouwen.” Het helpt om je voor te stellen dat dit plaatsvond tijdens de Koude Oorlog, dus ook als kind van 6 was ik bekend met het fenomeen weapons of mass destruction. Was dit zielig voor mij? Ja, vast heel zielig. Heel erg? Nou nee, want hij had gelijk, ik bouwde rustig weer een nieuwe stad en moet nog altijd gniffelen als ik eraan terug denk.

Nostalgie

Bijna iedereen die je spreekt heeft een Lego-verhaal, een geschiedenis met deze blokjes die iets laat zien van de tijd waarin je leefde en het gezin waaruit je vandaan kwam. En bijna altijd zijn deze verhalen positief, die herinneringen aan een andere tijd, waarin je kon los kon gaan op je bouwwerk, zonder restricties, gewoon gaan. Pure nostalgie.

Kans bestaat dat dit een van de succesfactoren is van Lego Serious Play – een methode om via het bouwen met Lego tot een gezamenlijk doel te komen.  “Ow, wat leuk, dit deed ik vroeger ook!” hoorde ik overal aan tafel bij de korte workshop Legio Serious Play waar ik tijdens het Deell-festival aan mee mocht doen.

Bouwen

We startten met het bouwen van een toren, waarbij de eerste constatering gelijk was: iedereen bouwt dus een andere toren. Van symmetrisch, van zo hoog mogelijk, van torens met gaten, rare wiebels erop, vensters erin, van wat dan ook. Mijn toren was netjes, met afgeronde hoeken en symmetrisch dus – waarbij ik me dan afvroeg wat dat dan zei over mijzelf. Ik had vaagjes een soort Dubai Burj Al Arab-schip-achtige toren in mijn hoofd en baalde een beetje van mijn lage blokjes. De rest had dus echt totaal andere ideeën bij hun torens en iedereen had een eigen verhaal daarbij.

Het verhaal van een ander

Nog interessanter was de vervolgopdracht waarbij we allemaal een gebouw moesten maken (die van mij deed heel erg in de verte en als je tussen je wimpers doorkeek denken aan een Beurs van Berlage-gebouw) en daar dan dus niet ons eigen verhaal bij vertelden, maar een keuze mochten maken uit een aantal zinnen. Vertel dan maar eens waarom jouw gebouw ‘het ideale huwelijk’ moet voorstellen, of de ‘ideale leraar’. Wat mensen dan vertellen grenst aan genialiteit – hoe creatief kun je dan worden in je verhaal, maar ook: hoeveel onzin kun je dus achteraf koppelen aan iets wat je had bedacht met een totaal ander doel. Heerlijk en een fantastische improvisatie-oefening mocht iemand je eens overvallen met een rotvraag.

Hoe werkt het dan?

Ik sprak hierover Michiel van Eunen, experience designer en certified Lego Serious Play facilitator. Hij noemt dit pure magie: “Mensen kunnen altijd, zonder uitzondering, iets vertellen over die toren. Zo raken ze langzaam gewend aan het spreken spreken in metaforen of het kijken naar zichzelf. Het keert veiligheid, want de vragen gaan heel concreet alleen over het model. Anderen mogen geen commentaar geven op jouw model en mogen het niet voor je invullen.” Lego is basismateriaal waar je alles mee kunt maken, de beperking zit dus in je hoofd. Kinderen kunnen onbeperkt spelen met zand en water, maar ook met lego, en in deze workshop pak je dat als volwassene weer net zo makkelijk op.

Niet praten maar doen

De grote waarde van Lego Serious Play zit volgens Michiel in het verschil tussen praten en doen. “Brainstorm, ideeen, meetings, flip-overs, geeltjes… dit type bijeenkomsten leidt vaak tot allerlei holle frases en lege termen die voor iedereen weer iets ander betekenen. Of je krijgt dat mensen met de grootste bek de meer timide mensen overschreeuwen, dat hierarchie onder de deelnemers een rol speelt. In Lego Serious Play wordt dat allemaal weggelaten.” Je doet, je bouwt, je maakt, je wordt eigenaar van je eigen bouwwerk – en je mag tijdens het bouwen niet praten.

Intuïtief bouwen

Een heerlijke ervaring, maar niet een ervaring alleen. “Het is een heel gestructureerde methode. Het is niet, hier liggen wat blokjes en doe maar wat. Je kan makkelijk onveiligheid creeren door zomaar iets te doen, daarom is de methode zo gestructureerd. Het gaat over storytelling, de verhalen zitten achter de Lego. Het gaat niet over het bouwen van een huis maar over intuitief bouwen en dat begeleid met deze sessies.”

En die sessies kunnen allerlei doelen hebben, of je nu 20 leerlingen met Lego leert hoe ze moeten samenwerken of samen met je collega’s denkt over de identiteit van je bedrijf of je afvraagt wat blokkeert in de samenwerking – het kan allemaal. “Bouw maar eens je boss from hell, hilarisch wat er dan gebeurt. En omdat iedereen zijn eigen stem heeft en de informatie uit de mensen zelf komt, levert het mooie dingen op.”

Een onooglijke, maar waardevolle ideale school

Het laatste onderdeel van de workshop was het maken van een gezamenlijk bouwwerk, waarbij de onderdelen bestonden uit een deel van je eigen bouwwerk. Dat leverde een interessant keuzeproces op: wat laat ik staan, wat wil ik perse in dit bouwwerk? Het gezamenlijke gebouw werd de ideale school en in mijn eigen bouwwerkje speelde een boom een prominente rol en stond voor ‘buiten’. Dat buitenzijn, dingen doen in plaats van alleen achter een laptop zitten, was mijn centrale ding en moest perse in het gezamenlijke  bouwwerk. Waar die dan terecht kwam, maakte me niet uit.

Zo werkten we op verschillende manieren aan dat bouwwerk, waar het voor sommigen  heel belangrijk was waar precies hun onderdeel werd gebouwd en die er bovenop stonden, en weer anderen zoals ik die hun stukje plaatsten en dan afstand namen. Uiteindelijk waren we het met zijn allen eens over onze school, een onooglijk ding, maar vol potentie. En gemaakt met lol, want zoals Michiel het zegt: “Wij mensen zijn geboren om te spelen.”

Amen, Michiel, amen.

 

• Lego Serious Play facilitator worden? Klik dan hier.
• Meer over Michiel van Eunen, klik hier.
• Meer over het Deell, klik hier.