Pandemie: red de wereld van akelige ziektes

Grappig wat een paar dagen ziek zijn met je doet. Of niet grappig, tis maar net hoe je het bekijkt. De wereld vernauwt zich tot bed en bank, je ochtendjas wordt je outfit en je laat een stroom papier achter. Rochelend, snotterend en almaar chagrijniger wordend, dank je wie dan ook op je blote knietjes voor paracetamol, hoestdrankjes, keelpastilles. Lang leve de vooruitgang in de medische wetenschap. Want wie een keer echt de griep heeft gehad, snapt hoe dodelijk dit kan zijn. Hoe gevaarlijk virussen zijn, hoe kwetsbaar de mensheid. En als je Pandemie speelt, dan voel je iets van de strijd tegen deze bedreiging.

Met z’n allen tegen het spel

Pandemie is een coöperatief spel, dat wil zeggen dat je samen tegen het spel speelt. Je verliest met zijn allen of je behaalt met zijn allen de overwinning op de virussen. In Pandemie speel je als een team van wetenschappers en artsen, belast met het bestrijden van een viertal ziektes, heel on-origineel de rode, gele, blauwe en zwarte ziekte. Het doel: vind een medicijn voor al deze ziektes. En dat doel bereik je door over de wereld te vliegen, ziektes te bestrijden, onderzoeksstations te bouwen, medicijnen te ontwikkelen, en dat alles in onderling overleg met elkaar.

Game over humanity?

Jouw team bestaat uit verschillende disciplines elk met eigen specialisaties. De dokter kan bijvoorbeeld in een stad altijd alle ziekteblokjes verwijderen, de wetenschapper heeft maar 4 kaarten nodig voor een medicijn, de dispatcher kan je snel verplaatsen over het gehele bord. De strijd tegen de ziektes heeft ook wel al deze disciplines nodig, want winnen is niet makkelijk. Elke ronde verspreidt de virussen zich en breidt de besmetting zich uit. En oh wee als steden die al ziek zijn worden getroffen, dan loop je kans op het uitbreken van een epidemie – en na een aantal van die uitbraken is het gedaan met de pret en kan je je team opdoeken. Game over humanity!

Verliezen is makkelijk

Verliezen is dus makkelijker dan winnen: teveel uitbraken, te zware epidemieën, of als simpelweg de kaarten op zijn. Winnen is lastiger. Daarvoor moet je overleggen met elkaar, als team beslissen wat nu op dit moment het belangrijkst is om te doen: nu deze steden genezen en dan een onderzoekstation bouwen, of juist naar de andere kant van de wereld en kennis in de vorm van kaarten overdragen? Hierin maak je fouten, zit je vaak net aan de verkeerde kant van de wereld, of breekt de epidemie net wat sneller uit dan je dacht. En soms heb je het goed ingeschat, heb je de juiste keuzes gemaakt en overwin je de ziektes, lukt het je om die vier medicijnen te ontwikkelen en red je en passant de mensheid.

Erop of eronder

Het gevoel van winnen is geweldig. Je hebt dan echt het gevoel samen iets bereikt te hebben, samen de wereld gered te hebben. Winnen gebeurt vaak op het randje, erop of eronder, het lot van de wereldbevolking aan een zijden draadje, en dat maakt dit spel heerlijk om te spelen en iedere keer weer een nieuwe ervaring. Verliezen voelt oprecht klote, je baalt als een stekker van verkeerde keuzes, je ziet het misgaan, je hoopt op toch nog een kans en helaas. Collectief winnen en collectief verliezen, er is weinig wat zo verbroedert op een avond.

Kijk uit voor de alpha-speler

Of niet? Pandemie is een van de oudere coöperatieve spellen en lijdt onder het ‘Alpha-speler syndroom’. Nee, geen nieuwe onbekende ziekte om te overwinnen, maar een persoonlijkheidskenmerk van een van je medespelers (of van jezelf) die grondig een avondje kan vergallen. De Alpha Speler wil winnen. Dit is het type dat anderen genadeloos inmaakt, dat verliezen niet kan hebben en er alles aan doet de overwinning te scoren ter eer een meerdere glorie van hem of haarzelf. En in een coöperatief spel moet er ook gewonnen worden. En als hij dan niet zelf kan winnen, dan bij alles wat heilig is, zal iedereen moeten winnen, en hij weet precies hoe.

Blijf van mijn pion af!

Je herkent deze speler aan de de commando’s die hij geeft: ‘Oké, als jij als dokter er nu voor zorgt dat jij daar in Tokyo de ziektes geneest, en jij daar een onderzoeksstation bouwt, dan vliegt zij ernaartoe en zorgt dat de wetenschapper – ik dus – de kaart krijgt die ik nog mis, en dan kan ik het medicijn maken.’ En zo het gehele spel door, tijdens – en dit is belangrijk – ieders beurt. Het zijn geen suggesties, het zijn bevelen en als je die niet opvolgt en er volgt iets desastreus, een epidemie of zo, dan vergal je het spel, speciaal voor hem. De volgende ronde pakt hij nog niet niet je pion op om te verzetten, maar veel schelen zal het niet.

Conclusie

Er is maar een ding dat werkt tegen deze types: stoïcijns je eigen keuzes maken, niet je pion laten inpikken, zelf blijven nadenken en schouders ophalen als het misging. Tis immers maar een spel, ook al voelt dat bij tijd en wijle niet zo. Ongeacht dit, is Pandemie een enorm leuk spel, waar echte emoties bij om de hoek komen kijken: spanning, stress, opluchting, teleurstelling en gewoon lol. Het levert een van de beste spelervaringen op die je kunt hebben, het gevoel dat je samen iets bereikt hebt – of iets verloren hebt. In dat geval start je gewoon lekker opnieuw. Trek je een nieuw pak zakdoeken open, verdeel je de rollen opnieuw en red je weer die wereld.